Osoby, które rozpoczynają trading mają na ogół trudność z zamknięciem stratnej pozycji. Dzieje się to z kilku prostych powodów, które staram się opisać. Sam miałem z tym problem kiedy rozpoczynałem przygodę z GPW. Na szczęście pozbyłem się tego złego nawyku – musiało jednak to nastąpić dopiero kiedy mój plan inwestycyjny stał się kompletny i skuteczny.
Duża grupa traderów opowiada, że początek handlowania przeważnie rozpoczyna się od pasma szybkich sukcesów, które usypiają czujność wprowadzając w stan samozadowolenia. Trading staje się być tak prosty, że porażka wydaje się być niemożliwością. Zapomina się wówczas o podstawowych zasadach, których powinno się trzymać – strata, mnie to nie dotyczy. Ja też tak myślałem.
Dopiero otrzeźwienie przychodzi kiedy zyski przechodzą w straty i wtedy rozpoczyna się nieustanne szukanie przyczyn błędnego postępowania. Na trudność z zamknięciem stratnej pozycji wpływa wiele przyczyn, począwszy od osobowościowych, społecznych, kulturowych.
Dlaczego trudno zamknąć stratną pozycję?
1. Brak planu inwestycyjnego.
Kiedy nie ma się określonych warunków definiujących poziom kiedy stratna pozycja musi być zamknięta, szansa na przetrwanie na rynku staje się dużo mniejsza. Rozwiązaniem jest stawianie zleceń obronnych. Ja zanim wklepię zlecenie do karnetu muszę znać miejsce dla zlecenia obronnego zgodnie z zasadami Money Management. Jeden z najlepszych traderów na świecie mówił, aby utrzymać się na rynku trzeba po prostu ciąć straty tak szybko jak tylko się da.
2. „Dopóki pozycja nie zostanie zamknięta, nie ma straty”.
Takie myślenie wciąż funkcjonuje. Zdarza się, że młodzi inwestorzy kupują akcje z chęcią szybkiego zysku, ale zamiast tego stają się inwestorami długoterminowymi – potencjalny zysk przeradza się w stratę, a trader czeka aż cena ponownie wejdzie ponad poziom otwarcia pozycji. Na rynku akcyjnym jest to problem ciężko spotykanym. Można tu przytoczyć choćby casus akcji JSW – akcjonariat obywatelski poniósł sromotną klęskę czy grupę spółek z Ukrainy. Jeżeli wciąż taka osoba jest akcjonariuszem spółki to na rynku OTC stratna pozycja zabiera pieniądze z rachunku z tempie ekspresowym – lewar działa na niekorzyść i bardzo szybko można stracić całą gotówkę.
3. „Wciąż jest nadzieja, że rynek zmieni kierunek i strata zamieni się w zysk”.
Myślenie życzeniowe nie powinno mieć miejsca. Każda osoba, która przychodzi na rynek, powinna być świadoma podejmowanego ryzyka. Trading nie wybacza błędów. Jeżeli w świadomości inwestora przy stratnej pozycji pojawia się myślenie życzeniowe, snucie planów o wydawaniu niezarobionych jeszcze pieniądzach, modlenie się o tym, aby rynek zmienił kierunek, zaklinanie rzeczywistości – jest duża szansa że taka osoba straci pieniądze albo zostanie inwestorem długoterminowym.
W angielskim istnieje takie określenie, które definiuje „złego tradera”: H (Hope) + W (Want) + P (Pray) = Exit the Trade. Kiedy pojawia się jedno z tych uczuć lub stanu, pozycja powinna być zamknięta.
4. Ego: „Jestem słabym traderem bo poniosłem stratę rynku”.
Straty nie należy odbierać jako osobistej porażki. Statystyki prezentowane przez doświadczonych traderów pokazują, że straty pojawiają się praktycznie tak często jak zyski – po prostu są częścią działalności na parkiecie. Wszystko polega tylko na tym aby mieć plan inwestycyjny i wiedzieć kiedy zamknąć stratną pozycję – tak szybko jak tylko jest to możliwe – a zyskownym pozycjom dać rosnąć zgodnie z maksymą „trend is your trend”. Trading powinien być traktowany jak przejaw działalności biznesowej. Nie jest niczym osobistym, że poniesie się stratę. Trzeba tylko wiedzieć dlaczego tak się stało i próbować wyeliminować ten błąd.
5. Nikt nie lubi się mylić.
W dzisiejszych czasach opartych na współzawodnictwie nikt nie lubi się mylić. Każdy chce być najlepszy w tym co robi i to stara się przenieść na trading. Strata jest uznawana jako porażka, a to źle wpływa na samopoczucie.
6. Dostosowanie planu gry do sytuacji technicznej czy fundamentalnej.
Kiedy strata jest mała nie sprawia to jeszcze problemu. Gorzej jest kiedy mała strata kapitału przeradza się w sporą stratę na rachunków. Wówczas zamiast zamknięcia pozycji, wyszukuje się nowych „pozytywnych” sygnałów płynących z wykresu czy też analizowanie raportów które dają nadzieję, że zaraz pojawi się silna ręka i wyciągnie z opresji. Jestem zwolennikiem analizy technicznej i uważam, że wszystko zawarte jest na wykresie. Jeżeli cena spada to znaczy, że coś jest nie tak, a z rynku wyrzuca zlecenie obronne – przypomnę cięcie strat to podstawowa zasada tradingu.
7. Opieranie się na opinii innych.
Czasami szukamy oparcia w opinii innych ludzi. Pamiętam jak podczas początku bessy ludzie wspierali się, że nie ma się czym martwić kiedy kurs danej spółki spadał. Myślenie było proste – skoro inni trzymają akcje to czemu ja mam sprzedawać. Krzykaczy było wielu a niektórzy byli nieuczciwi – bo jedno mówili, a drugie robili. Wiem to bo pracowałem wówczas jako makler w jednym z krakowskich biur.
8. Trwanie w błędzie mimo negatywnych sygnałów rynkowych.
Wraz z nabywaniem doświadczenia rynkowego, traderzy myślą że nic ich nie może zaskoczyć. A jest to błędne myślenie. Kiedy powinni reagować bo pojawia się negatywna informacja, nic nie robią ponieważ są przekonani o swojej racji. Rynek nigdy się nie myli, a trwanie w błędzie może przynieść tylko szkody. To co należy robić to stosować zlecenia obronne i dać rynkowi swobodę w kształtowaniu kursu. Nie należy się nigdy z nim kłócić bo nie wygramy.
Wpis Trudność z zamknięciem stratnej pozycji pojawił się po raz pierwszy na Giełdowy Wizjer Rentona.